Ακρωνύμιο:
Κωδικός Έργου: Κ.Ε. 61106
Φορέας Χρηματοδότησης: Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων
Δράση:
Κωδικός MIS 5049017
Διάρκεια: από 17.02.2020 έως 16.12.2021
Επιστημονικά Υπεύθυνη: Αντωνοπούλου Σμαραγδή, Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής
Συνολικός Προϋπολογισμός: 41.541,50 €
—————————————————————————————————————————–
Αποτελέσματα Έργου
«Μεταβολισμός του Παράγοντα Ενεργοποίησης Αιμοπεταλίων (PAF) σε φαινομενικά υγιείς εθελοντές μετά από διατροφική παρέμβαση με τρόφιμο εμπλουτισμένο με αναστολέα του PAF φυσικής προέλευσης», κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5049017.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ιδιαίτερα η αθηροσκλήρωση, αποτελούν την πιο κοινή αιτία θανάτου παγκοσμίως σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας (WHO). Ο Παράγοντας Ενεργοποίησης των Αιμοπεταλίων (PAF, 1-O-ακετυλο-sn-γλυκερο-3-φωσφοχολίνη) αποτελεί τον ισχυρότερο λιποειδικό φλεγμονώδη μεσολαβητή και βιοσυντίθεται κυρίως από φλεγμονώδη κύτταρα όπως τα ουδετερόφιλα, τα βασεόφιλα, τα ηωσινόφιλα, τα μονοκύτταρα και μακροφάγα, τα αιμοπετάλια, τα ενδοθηλιακά αλλά και τα κύτταρα των περισσοτέρων ιστών, ασκεί δε τη δράση του μέσω δέσμευσης στον ειδικό υποδοχέα του (PAF-R) που βρίσκεται στις μεμβράνες πολλών κυττάρων. Ο PAF αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στη φλεγμονή, στο οξειδωτικό στρες και στη θρόμβωση, μηχανισμοί που συνεισφέρουν καθοριστικά στην αθηροσκλήρωση και έχει χαρακτηριστεί ως πιθανό γενεσιουργό αίτιο της αθηροσκλήρωσης.
Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου διερευνήθηκε η επίδραση της κατανάλωσης εμπλουτισμένου με αναστολείς του PAF γιαουρτιού από φαινομενικά υγιείς συμμετέχοντες/ουσες στον μεταβολισμό του και εξετάστηκε αν η παρατηρούμενη μείωση των δεικτών υποκλινικής φλεγμονής και θρόμβωσης σχετίζεται με τη δραστικότητα των ενζύμων βιοσύνθεσης ή/και αποικοδόμησής του. Η καινοτομία της πρότασης έγκειται στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες/ουσες της μελέτης κατανάλωσαν ένα διεθνώς νέο λειτουργικό τρόφιμο (σκεύασμα γιαουρτιού με τα βιολογικά δραστικά λιποειδικά συστατικά απομονωμένα από παραπροϊόντα ελαιουργίας), το οποίο παρασκευάστηκε σε συνεργασία με την γαλακτοβιομηχανία ΜΕΒΓΑΛ.
Στη μελέτη συμμετείχαν ενενήντα δύο (92) φαινομενικά υγιή, αλλά κυρίως υπέρβαρα άτομα (35–65 ετών), τα οποία κατανεμήθηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες. Οι συμμετέχοντες στην Ομάδα Α (ομάδα ελέγχου) έλαβαν οδηγίες να συνεχίσουν τη συνηθισμένη τους διατροφή και να καταναλώνουν το πολύ ένα απλό γιαούρτι κάθε δύο εβδομάδες. Οι συμμετέχοντες στην Ομάδα Β (απλό γιαούρτι) έλαβαν οδηγίες να συνεχίσουν τη συνηθισμένη τους διατροφή και να καταναλώνουν καθημερινά ένα απλό, μη εμπλουτισμένο γιαούρτι. Οι συμμετέχοντες στην Ομάδα Γ (εμπλουτισμένο γιαούρτι) έλαβαν οδηγίες να συνεχίσουν τη συνηθισμένη τους διατροφή και να καταναλώνουν καθημερινά ένα εμπλουτισμένο γιαούρτι.
Τα αποτελέσματα της μελέτης [1,2] έδειξαν ότι μια σχετικά σύντομη διατροφική παρέμβαση διάρκειας 8 εβδομάδων, με γιαούρτι εμπλουτισμένο με αναστολείς του PAF φυτικής προέλευσης από υποπροϊόντα ελιάς, οδηγεί σε μείωση της δραστικότητας τόσο του ενζύμου βιοσύνθεσης του PAF όσο και του ενζύμου καταβολισμού του PAF. Οι μεταβολές αυτές αντανακλούν συνολικά μειωμένα επίπεδα PAF και υποδηλώνουν ευνοϊκό αντιθρομβωτικό και καρδιοπροστατευτικό ρόλο των αναστολέων του PAF.
Συμπερασματικά, τα παραπροϊόντα ελαιουργίας θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν είτε ως φαρμακευτικά σκευάσματα είτε ως πρόσθετα τροφίμων.
- Activities of Platelet-Activating Factor (PAF) enzymes after daily consumption for two months of a yogurt enriched with natural origin PAF inhibitors. M. Detopoulou, A. Ntzouvani, E. Fragopoulou, F. Petsini, L. Gavriil, T. Nomikos, S. Antonopoulou. 89th EAS Congress, virtual Congress, May 30-June 2, 2021.
- Consumption of Enriched Yogurt with PAF Inhibitors from Olive Pomace Affects the Major Enzymes of PAF Metabolism: A Randomized, Double Blind, Three Arm Trial. Maria Detopoulou, Agathi Ntzouvani, Filio Petsini, Labrini Gavriil, Elizabeth Fragopoulou and Smaragdi Antonopoulou. Biomolecules 2021, 11, 801. (https://doi.org/10.3390/biom11060801)
